Het Heimanspad

Een boswandeling in de Pijp

In het Sarphatipark loopt in de zuidoost-hoek, bij de fitness toestellen, een kronkelig paadje door de bosschage. Dit pad is een aantal jaar geleden aangelegd door de medebeheergoep Sarphatipark: buurtbewoners die meehelpen met het beheer van het park. Die zuidoost-hoek vormt een wat donker deel van het park.

Veel hondenuitlaters lopen over het pad, dat een iets avontuurlijker wandeling is dan over het gewone pad. Doordat er veel buiten de paden gelopen wordt krijgt met name de onderlaag, de zogenaamde kruidlaag, weinig kans om zich te ontwikkelen. Maar ook struiken krijgen in dit stuk minder kans, op de weerbarstige hulst en vlier na. Inmiddels had zich een netwerk van platgetrapte paadjes door de bosjes gevormd en begon het geheel er een beetje verwaarloosd uit te zien, tot we een aantal weken geleden het begonnen het pad weer op te hogen.

Meewerken in het park
Onder begeleiding van het Natuur en Milieu team de Pijp knapte de werkgroep stadsnatuur samen met de medebeheergroep Sarphatipark, en Transition Town de Pijp de boel op. Het is de bedoeling dat de recreatieve functies van het park breder worden door een klein stukje natuurlijke biodiversiteit in de buurt aan te leggen. Zo wordt de ecologische meerwaarde groter en komen niet alleen zonaanbidders, hondenuitlaters en joggers, maar ook natuurgenieters, aan hun trekken.

Hoe pakken we dat aan?

Het onderhoud van ‘natuur’ is niet makkelijk, het is niet zo dat je in een aantal maanden de bosschage voorgoed kan opknappen. Het verbeteren van de ecologische waarde vergt een langdurige en nauwe observatie van de begroeiing en haar ontwikkeling. Een gestage verbetering van de situatie, die op de lange termijn een stabiele ecologie nastreeft vereist een hoop geduld, na 7 jaar medebeheer zijn we er nog lang niet. Momenteel geven we, met wat extra inspanning het geheel een zetje in de goeie richting, maar daarna begint het pas echt.

Takkenrillen en Houtwallen

Takkenrillen en houtwallen zijn in de lengte opgestapelde wallen die met paaltjes of een vlechtwerk van twijgjes bij elkaar worden gehouden. Vroeger was het platteland doorkruist met takkenwallen. Boeren omheinden hun terrein met houtwallen. Dit hielp om vee binnen te houden. De takkenwallen en hagen op het platteland vormden een netwerk waarlangs wild zich verplaatste. Een takkenwal vormt een habitat voor talrijke waardevolle organismen. Van insecten en paddestoelen tot vogeltjes, padden, egels en dassen.

Met de schaalvergroting en introductie van chemische landbouwmiddelen verdwenen de takkenwallen, en daarmee de biodiversiteit en wildstand. In Limburg en Twente wordt nu de takkenwal en haag weer teruggebracht in het landschap. Ook binnen park en bosbeheer wordt het steeds normaler om in bosschages en hagen takkenwallen aan te leggen.

Bosranden

De bosrand, waar 2 ecosystemen elkaar ontmoeten, is meer biodivers dan elk apart. In het wild gaat bij de bosrand de groei van hoge bomen over in lagere bomen en hoge struiken, dan lage struiken, en daarna een zoom van kruiden en wilde bloemen. In een park wordt deze zoom over geslagen. Meestal gaat het gras vrij plotseling over in hoge bomen. Door bewust die te optimaliseren vergroot je de biodiversiteit.

Voor:

Na:

7 lagen begroeiing

Zelfs in de minder dicht begroeide boskern komen over het algemeen meer lagen begroeiing voor. Alles bij elkaar genomen vind je in een gezond bos 7 lagen begroeiing: (1.) Hoge bomen, (2.) Lage bomen, (3.) De struiklaag, (4.) De kruidlaag, (5.) Wortels en knollen, (6.) Bodemkruipers en (7.) Klimmers. De ondergroei ontbreekt in veel parken, er staan vooral bomen en struiken.

Werkzaamheden bospad

Vooral de struik- en kruidlaag wordt ontwikkeld. Door het officiële pad te bedekken met houtsnippers, en het af te bakenen met boomstammen worden hopelijk de planten bij het pad minder vertrapt. Het aanleggen van takkenrillen en houtwallen biedt een habitat voor kleine dieren. Ook kunnen kleine stukken ontzien worden door gesloten houtwallen aan te leggen. Zo creëer je kleine toevluchtsoorden voor allerlei leven, waar nieuwe gewassen de kans krijgen.

Daarnaast zal de bodemkwaliteit flink verbeterd moeten worden. Hiervoor zullen we een dikke laag bladafval en compost op de bodem leggen. Momenteel is het bodemleven in dit stukje bosschage minder dan in de rest van het park. We onderzoeken de mogelijkheden tot introductie van bepaalde micorrizhasymbionten. Dit zijn paddestoelen waarvan de schimmeldraden verbindingen vormen met wortelstelsels van bomen en struiken. Zowel plant als paddestoel heeft hier voordeel aan. De schimmels helpen pissebedden bij de vertering van organisch materiaal en maken daarmee voeding beschikbaar voor de begroeiing. We zullen vooral in de struik en kruid laag heel veel nieuwe planten introduceren.

Wie mee wil doen met de medebeheergroep Sarphatipark kan contact opnemen met het Groen Gemaal. Telefonisch van dinsdag tot vrijdag tussen 13.00 uur en 17.00 uur: 020-6641350.

Of mail naar groengemaal@wijkcentrumdepijp.nl